Sultanbeyli Meme Kanseri Farkındalığı Geliştirme Projesi: Eğitici Eğitimi Kursu

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.15312982

Anahtar Kelimeler:

Sultanbeyli, Farkındalık, Meme Kanseri, Eğitici Eğitimi

Özet

Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı’nın verilerine göre meme kanseri, kadınlarda en sık görülen kanser türü olup, dünya genelinde kansere bağlı ölümlerde önemli bir yer tutmaktadır. Türkiye’de meme kanseri insidansı artış göstermiş; 1993’te yüz binde 24 olan, 2020’de yaklaşık yüz binde 50’ye yükselmiştir. Erken tanı, meme kanseri tedavisinde başarı oranını artıran kritik bir unsurdur. Bu bağlamda, kendi kendine meme muayenesi (KKMM), klinik meme muayenesi (KMM) ve mamografi gibi tarama yöntemlerinin düzenli uygulanması önem taşır. Türkiye’de, 40-69 yaş grubundaki kadınları hedefleyen Ulusal Meme Kanseri Tarama Programı, farkındalık eksikliği ve tarama katılım oranlarının düşük olması gibi sorunlarla karşı karşıyadır. Sultanbeyli ilçesi, sosyo-ekonomik olarak dezavantajlı bir bölge olduğundan ve meme kanseri tarama programlarına erişimde zorluklar yaşandığından, “Meme Kanseri Farkındalığını Artırma Projesi” için pilot bölge olarak seçilmiştir. Proje Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı ve Sultanbeyli İlçe Sağlık Müdürlüğü tarafından ortak hazırlanmış, Meme Sağlığı Derneği tarafından desteklenmiş ve GILEAD firmasının 2024-2025 dönemi proje yarışmasında desteklenecek proje olarak seçilmiş ve uygulanmaya başlanmıştır. Proje, 2024-2025 döneminde uygulanmakta olup, kadınların meme sağlığı konusunda bilinçlendirilmesini, erken tanı yöntemlerinin yaygınlaştırılmasını ve mamografi taramalarına katılımın artırılmasını hedeflemektedir. Proje süresi içinde 1200 kadına ve 100 aile hekimine meme sağlığı eğitimi verilmesi planlanmaktadır. Proje kapsamında, söz edilen eğitimlerde eğitici olarak görev alacak İlçe Sağlık Müdürlüğü’ne bağlı sağlık çalışanlarının standart ve etkin eğitim verebilmeleri için Sultanbeyli İlçe Sağlık Müdürlüğü’nde bir eğitici eğitimi düzenlenmiştir. Katılımcılar, meme sağlığı, risk faktörleri yanında standart bir meme muayenesi yapabilme becerisi kazanmış ve bunu başkalarına etkili olarak öğretebilmeleri için olumlu eğitim ortamı hazırlama, eğitimin giriş, gövde ve özetini yetişkin eğitimi kurallarına uygun olarak hazırlayabilme, sunabilme, demonstrasyon ve koçluk becerileri yetkinlikleri de edinmişlerdir. Eğitim sırasında meme maketleri ve öğrenim-değerlendirme rehberleri kullanılarak, uygulamalı çalışmalar yapılmıştır. Eğitimin etkinliği, katılımcıların bilgi ve beceri kazanımları üzerinden değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, toplumsal farkındalık oluşturma ve erken teşhis oranlarını artırma hedefleriyle hazırlanan bu proje, hem sağlık profesyonellerini hem de kadınları kapsayan bütüncül bir yaklaşım sergilemektedir.

Referanslar

WHO. Global cancer burden growing amidst mounting need for services. 2024 Feb 1 [cited 2024 Jun 6]. Erişim: https://www.who.int/news/item/01-02-2024-global-cancer-burden-growing--amidst-mounting-need-for-services

T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Kanser İstatistikleri, 2018. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları; 2018.

Köksal NG. Meme kanserinde tarama ve erken tanı. Doğu Karadeniz Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022;1(2):50–6.

McGuire S. World Cancer Report 2014. Geneva: World Health Organization, International Agency for Research on Cancer, WHO Press; 2015. Adv Nutr. 2016;7(2):418–9.

Kozan R, Tokgöz V. Türkiye’de meme kanseri farkındalığı ve tarama programı. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;7(4).

Moss SM, Cuckle H, Evans A, Johns L, Waller M, Bobrow L. Effect of mammographic screening from age 40 years on breast cancer mortality at 10 years' follow-up: a randomised controlled trial. Lancet. 2006;368(9552):2053–60.

Açıkgöz A, Çehreli R, Ellidokuz H. Hastanede çalışan kadınların meme kanseri konusunda erken tanı yöntemlerine yönelik bilgi ve davranışlarının belirlenmesi, uygulanan planlı eğitimin etkinliğinin incelenmesi. Meme Sağlığı Dergisi/Journal of Breast Health. 2015;11(1).

T.C. Sağlık Bakanlığı. Kanser Daire Başkanlığı. 2013 yılı Türkiye Kanser İstatistikleri [Internet]. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları; 2013 [cited 2024 Jun 6]. Erişim: http://kanser.gov.tr/daire-faaliyetleri/kanser-istatistikleri/1793-2013-y%C4%B1l%C4%B1-t%C3%BCrkiye-kanser-istatistikleri.html

Taşkın L. Doğum ve kadın sağlığı hemşireliği. 1st ed. Ankara: Akademisyen Kitabevi; 2019.

Güzel N, Bayraktar N. Kadınların meme kanserinin erken tanısına yönelik farkındalıklarının ve uygulamalarının belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2019;6(2):101–10.

Yıldırım A, Özaydın A. Sources of breast cancer knowledge of women living in Moda/İstanbul and their attendance to breast cancer screening. Journal of Breast Health. 2014;10(1).

Özkoc H. Demographic variables affecting participation in mammography screening: a cross-sectional study. J Appl Microecon. 2021;1(1):19–27.

Öztürk K, Tarım M. Mammography screening journeys: An action research study. Sağlık Akademisyenleri Dergisi. 2021;8(1):1–7.

Keskinkılıç B, Güven M, Karaca AS, Öztürk C, Boztaş G, Karaca MZ, et al. T.C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Kanser Daire Başkanlığı, Türkiye Kanser Kontrol Programı Bölüm 3: Kanser Taramaları. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları; 2016. Erişim: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanserdb/yayinlar/Kitaplar/Turkıye_Kanser_Kontrol_Programı_2016.pdf

Kılıç D, Sağlam R, Kara Ö. Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Meme Sağlığı Dergisi/Journal of Breast Health. 2009;5(4).

Karayurt Ö, Coşkun A, Cerit K. Hemşirelerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesine ilişkin inançları ve uygulama durumu. Meme Sağlığı Dergisi/Journal of Breast Health. 2008;4(1).

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Türkiye nüfus istatistikleri. Ankara: TÜİK; 2022.

SEGE. İlçelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması, SEGE 2022 [Internet]. T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı; 2022 [cited 2024 Jun 10]. Erişim: https://www.sanayi.gov.tr/assets/pdf/birimler/2022-ilce-sege.pdf

Kirkpatrick DL, Kirkpatrick JD. Implementing the four levels: A practical guide for effective evaluation of training programs. San Francisco: Berrett-Koehler Publishers; 2007.

İndir

Yayınlanmış

2025-05-01

Nasıl Atıf Yapılır

Özaydın, A. N., Sezerol, M. A., & Doğanç, F. B. (2025). Sultanbeyli Meme Kanseri Farkındalığı Geliştirme Projesi: Eğitici Eğitimi Kursu. HALK SAĞLIĞI ARAŞTIRMA VE UYGULAMALARI DERGİSİ, 3(1), 58–67. https://doi.org/10.5281/zenodo.15312982

Sayı

Bölüm

Saha Uygulamaları