Tıp fakültesi öğrencilerinin atık geri dönüşümüyle ilgili bilgi, tutum ve davranışları

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.11047051

Anahtar Kelimeler:

Geri Dönüşüm, Halk Sağlığı, Hekim Adayları, Çevre, Atık

Özet

Bu çalışmada tüm dünyada önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmiş olan atık yönetimine dikkat çekmek amacıyla Tıp Fakültesi öğrencilerinin geri dönüşüm ile ilgili bilgi tutum ve davranışlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Tanımlayıcı özellikte olan araştırmanın evrenini Gaziantep Üniversitesi’nde 2022- 2023 yılları arasında öğrenim gören 1240 tıp öğrencisi oluşturmaktadır. Evreni bilinen bu çalışmada minimum örneklem büyüklüğü 384 kişi olarak hesaplanmıştır ve tabakalı örneklem seçme yöntemi ile gönüllülük esasına göre yüz yüze anket uygulanarak 409 öğrenciye ulaşılmıştır. Literatür taranarak oluşturulan anket formu öğrencilerin sosyodemografik özellikleri, atıkların geri dönüşümü ile ilgili bilgi düzeyi ve geri dönüşüm ile ilgili tutum ve davranışlarını belirlemeye yönelik sorulardan oluşmaktadır. Elde edilen veriler SPSS 22.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Katılımcıların 207’si kadın (%50,6) olup geri dönüşümün tanımı hakkında kadın öğrencilerin bilgi düzeyi (%98,1) erkek öğrencilerden (%95,5) yüksek saptanmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin %10,3’ü plastik poşet ve şişeleri tekrar kullanmayıp ürünleri çöpe attığını belirtmiştir. Geri dönüşüm için evde çöp ayrıştırma oranı kadın öğrencilerde %33,2 olup erkek öğrencilerde bu oran %21,0 olarak saptanmıştır. Geri dönüşüme hiçbir zaman katkıda bulunmadığını belirten öğrencilerin %73,3’ü (n=11) çevresinde geri dönüşüm kutularının olmadığı için katkıda bulunmadığını ifade etmiştir. Bu araştırmada Tıp Fakültesi Öğrencilerinin atık geri dönüşümü hakkında yeterli bilgiye sahip olduğu ancak geri dönüşüm davranışlarının yeterince gelişmediği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma sonucunda eğitiminin ailede başlanıp üniversite düzeyine kadar devam ettirilmesi ve çevre konusunda Tıp Fakültesi öğrencilerinin sorumluluk almaları sağlanmalıdır.

Referanslar

Ulusal Geri Dönüşüm Strateji Belgesi Ve Eylem Planı (2014-2017),T.C. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Sanayi Genel Müdürlüğü https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/12/20141230M1-12-1.pdf( Ulaşım Tarihi:12.01.2021)

Armağan, B., Demir, İ., Demir, Ö. ve Gök, N. (2006). Katı Atıkların Ekonomide Değerlendirilmesi. İstanbul: İTO Yayınları.

Tutar,E., Kutluay Tutar,F., Yılmaz,A.,sürdürülebilir çevre ve kalkınma bağlamında ekonomiye katkı; türkiye’nin geri dönüşüm sektörü. Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 7(6) , 243 - 265

ÖZDEN,Ö., Geri Dönüşümün Çevre veEkonomi Açısından Önemi. İstanbul Üniversitesi, Toplum Hekimliği Uygulama Ve Araştırma Merkezi, https://docplayer.biz.tr/48798491-Geri-donusumun-cevre-ve-ekonomi-acisindan-onemi-yrd-doc-dr-oznur-ozden-i-u-or man-fakultesi.html(Ulaşım tarihi:12.01.2021)

Harman, Gonca, Dilek Çelikler. "Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Geri Dönüşüm Kavramı Hakkındaki Farkındalıkları." Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 16.1 (2016): 331-333.

Demircioğlu, Gökhan, Demircioğlu, Hülya ve Yadigaroğlu, Mustafa. “Fizik, Kimya ve Biyoloji Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinç Düzeylerinin Değerlendirilmesi”. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.2015; 8 (19): 167-193.

Koc I, Kuvac M. Preservice Science Teachers' Attitudes Toward Environment. International Journal Of Environmental And Science Education 2016;11(13):5925-41.

Şenyurt A, Temel AB, Özkahraman Ş. Üniversite Öğrencilerinin Çevresel Konulara Duyarlılıklarının İncelenmesi. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi 2011;2(1):8- 15.

İkiışık, h., Alpaslan, a. r. ı., Çakır, M., İleri, y., Aslan, E., Sabreden, B. E., ... & Maral, I. (2020). Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Geri Dönüşüm Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi. Abant Tıp Dergisi, 9(3), 108-115.

Xiao, L., Zhang, G., Zhu, Y., & Lin, T. Promoting public participation in household waste management: A survey based method and case study in Xiamen city, China. Journal of Cleaner Production. 2017; 144, 313–322.

Acungil, Y. Üniversite Öğrencilerinin Çevresel Tutum ve Davranış Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Çalışma: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Örneği. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 2020; 75(3), 997-1032.

Berberoglu G, Tosunoglu C. Exploratory And Confirmatory Factor Analyses Of An Environmental Attitude Scale (Eas) For Turkish University Students. The Journal Of Environmental Education. 1995; 26: 40– 44.

Demir, Gülcan, Ülken Tunga Babaoğlu, and Erkan Pehlivan. "Geleceğin Hekim Adaylarının Çevre Davranışı ve Etkileyen Bazı Faktörlerin İncelenmesi." Üniversite Araştırmaları Dergisi 5.3 (2022): 296-304.

Atik, A. D., & Doğan, Y. (2019). Üniversite öğrencilerinin çevre dostu davranışları. Muallim Rıfat Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-21.

Goulgouti, A., Plakitsi, A., & Stylos, G. (2019). Environmental literacy: Evaluating knowledge, affect, and behavior of pre-service teachers in Greece. Interdisciplinary Journal of Environmental and Science Education, 15(1), e02202

Matthias, J. C. (2021). Assesment of Pro-Enviromental Behaviors of Secondary School Students, Pollution Control Attitudes and Knowledge in Abuja, Nigeria. (Master Thesis). Near East University, Nicosia. Retrieved from http://docs.neu.edu.tr/library/8895945780.pdf

Özsoy, T., & Madran, C. Ürün Ömrü Algısının Sürdürülebilir Tüketim Boyutundan Bir Analizi. Global Journal of Economics and Business Studies. 2015; 4(7), 73-91.

Xiao, C., & Hong, D. Gender differences in environmental behaviors among the Chinese public: Model of mediation and moderation. Environment and Behavior. 2018; 50(9), 975-996.

Shafiei, A., & Maleksaeidi, H. (2020). Pro-environmental behavior of university students: Application of protection motivation theory. Global Ecology and Conservation, 22, e00908

Plasvic, S. (2013). An investigation of gender differences in pro-environmental attitudes and behaviors. Unpublished honors scholar thesis. USA: University of Connecticut.

Durkan, N. Pedagojik Formasyon Eğitimi Alan Öğrencilerin Çevreye Yönelik Davranış ve Düşüncelerinin Cinsiyete Göre İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 11(29), 284-292.

Efe Aslan, H., & Baran, M. Atık maddelerden öğretim materyali geliştirme sürecinin öğretmen adaylarının çevresel tutum, davranış ve algılarına etkisi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017; 14(1), 22-46.

Salehi, S., & Pazokinejad, Z. An Analysis of Social Factors Influencing Students’ Environmental Attitudes and Performance. Journal of Applied Sociology. 2014; (1735-000X), 55(3).

Akçay, S., ve Pekel, F. O. Öğretmen adaylarının çevre bilinci ve çevresel duyarlılıklarının çeşitli değişkenler açışından incelenmesi. İlköğretim Online. 2017; 16(3), 1174-1184.

Kağıtçıbaşı Ç. İnsan Aile Kültür. İstanbul, Remzi Kitapevi. 1990.

Briscoe, M. D., Givens, J. E., Hazboun, S. O., & Krannich, R. S. (2019). At home, in public, and in between: Gender differences in public, private and transportation pro-environmental behaviors in the US Intermountain West. Environmental Sociology, 5(4), 374-392

Çelik S. Hemşirelik ve tıp öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik tutumları. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2016;3(2):91-8

Koc I, Kuvac M. Preservice science teachers' attitudes toward environment. International Journal of Environmental and Science Education 2016;11(13):5925-41.

Aksoy B, Karatekin K. Farklı Programlardaki Lisans Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Duyuşsal Eğilimleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2011;15(3): 23-36.

Özdemir O, Yıldız A, Ocaktan E, Sarışen Ö. Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Çevre Sorunları Konusundaki Farkındalık Ve Duyarlılıkları. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2004;57(3):117-27.

Öznur, A. K., & GENÇ, A. T. Üniversite öğrencilerinin geri dönüşüm bilinci üzerine bir araştırma: Sakarya üniversitesi örneği. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 2018; 4(2), 19-39.

Akanyeti, İme, and Çağın Kazımoğlu. "Üniversite Öğrencilerinin Katı Atık Kirliliği ve Yönetimi Konusundaki Farkındalıkları ve Davranışlarına Eğitimin Etkileri." Folklor/Edebiyat 25.97 (2019): 128-145.

Koçak Tumer, B. Meslek Yüksekokulu Çocuk Gelişimi Bölümü Öğrencilerinin Geri Dönüşüme Yönelik Görüşleri . Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2023; 10 (1) , 127-141 .

Dinler, H., Simsar, A. ve Doğan, Y. Okul öncesi öğretmen adaylarının geri dönüşüme yönelik olarak incelenmesi. Çocuk ve Gelişim Dergisi. 2020; 3 (5), 1-11.

Viscusi, W.K., Huber, J. ve Bell, J. Geri dönüşümün teşvik edilmesi: özel değerler, sosyal normlar ve ekonomik teşvikler. American Economic Review: Makaleler ve Bildiriler. 2011; 101(3), 65–70.

İndir

Yayınlanmış

2024-04-29

Nasıl Atıf Yapılır

Eren, B., Çalıkoğlu, E. O., & Aydın, N. (2024). Tıp fakültesi öğrencilerinin atık geri dönüşümüyle ilgili bilgi, tutum ve davranışları. HALK SAĞLIĞI ARAŞTIRMA VE UYGULAMALARI DERGİSİ, 2(1), 22–29. https://doi.org/10.5281/zenodo.11047051

Sayı

Bölüm

Araştırma Makalesi