Bir Tıp Fakültesi Öğrencilerinde Kliniğe Geçişte Başarısızlık Yaşama Korkusu ve Kendini Yetersiz Görme Durumlarının Değerlendirilmesi
Kliniğe Geçişte Başarısızlık Korkusu ve Kendini Yetersiz Görme
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17037352Anahtar Kelimeler:
Tıp Fakültesi Öğrencileri, Kliniğe Geçiş, Başarısızlık Korkusu, Kendini Yetersiz Görme, Clance Impostor Fenomen ÖlçeğiÖzet
Başarısızlık yaşama korkusunun, yüksek kaygı düzeyleri, kendinden şüphe duyma ve daha düşük öz değerlendirme gibi çok sayıda zararlı etkisi vardır. İmposter fenomeninde, başarılı bireyler, başarılarını içselleştiremeyerek yeteneklerinin nesnel kanıtlarını göz ardı etme eğiliminde olup başarıları dışsal birtakım değişkenlerle açıklarlar ve bu durumun açığa çıkacağına yönelik korku yaşarlar. Bu çalışmada, bir tıp fakültesi 3. sınıf öğrencilerinde kliniğe geçişte başarısızlık yaşama korkusu ve kendini yetersiz görme durumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma, kesitsel tipte olup dönem 3 Türkçe programından 178, İngilizce programından 39 olmak üzere 217 öğrenci ile yürütülmüştür. Analizler SPSS 30 programı kullanılarak yapılmıştır. Öğrencilerin, CIPS ölçeğinden aldığı ortalama skor 42,2±14,8’dir. Türkçe tıp öğrencilerinin skoru 40,3±14,5 iken, İngilizce tıp öğrencilerinin skoru anlamlı şekilde yüksek olup 50,5±13,7’dir (p<0,001). Kadınların erkeklerden (p:0,019), fiziksel aktivite sıklığı haftada en fazla 30 dk olanların haftada 4-6 saat olanlardan (p:0,008), kronik/psikiyatrik hastalığı olanların olmayanlardan (p:0,018), Türkiye’de sağlık hizmetlerini ‘orta’ olarak değerlendirenlerin ‘kötü/çok kötü’ değerlendirenlerden (p:0,014), tıp tercihinden pişmanlık duyanların duymayanlardan (p:0,016), aylık ele geçen para 4250 TL’den az olanların 4250-8500 TL arası ile 8500 TL’den fazla olanlardan ölçek skorları anlamlı şekilde yüksektir (p<0,05). CPR yapma ve enfeksiyon kapma dışındaki tüm klinik beceri ve durumlardan ‘fazla/çok fazla’ korktuğunu ifade edenler, ölçekten daha yüksek skor almıştır (p<0,05). Klinik döneme geçiş sürecinde yaşanılan ‘başarısız olma’ korkuları kendini yetersiz görme hissine ve profesyonel kimliğin oluşumunda belirsizliklere neden olabilir. Öğrencilerin yalnızca bilişsel değil, psikolojik ve sosyal yönden de desteklenmesi mesleki doyumlarını ve akademik performanslarını sürdürülebilir kılmak adına önem taşımaktadır. Özellikle yüksek risk grubunda yer alan bireyler (kadın öğrenciler, kronik hastalığı olanlar, düşük gelir grubundakiler), hedeflenmiş programlarla desteklenmelidir. Ayrımcılık karşıtı farkındalık eğitimleri gibi cinsiyet eşitliğini güçlendiren politikalar, kadın öğrencilerin mesleki kimliklerini sağlıklı şekilde geliştirebilmelerine yardımcı olabilir. Düzenli fiziksel aktivite gibi koruyucu faktörlerin teşvik edilmesi, ruh sağlığı açısından faydalı olabileceğinden, üniversiteler bünyesinde öğrencilerin erişebileceği spor ve sağlıklı yaşam programları yaygınlaştırılmalıdır.
Referanslar
Malau-Aduli BS, Roche P, Adu M, Jones K, Alele F, Drovandi A. Perceptions and processes influencing the transition of medical students from pre-clinical to clinical training. BMC Med Educ. 2020 Aug;20:279. doi:10.1186/s12909-020-02186-2.
Dyrbye LN, Thomas MR, Shanafelt TD. Medical student distress: Causes, consequences, and proposed solutions. Mayo Clin Proc. 2005 Dec;80(12):1613-22. doi: 10.4065/80.12.1613.
McKerrow I, Carney PA, Caretta-Weyer H, Furnari M, Miller Juve A. Trends in medical students’ stress, physical, and emotional health throughout training. Med Educ Online. 2020 Dec;25(1):1709278. doi: 10.1080/10872981.2019.1709278.
Dendle C, Baulch J, Pellicano R, Hay M, Lichtwark I, Ayoub S, et al. Medical student psychological distress and academic performance. Med Teach. 2018 Dec;40(12):1257-1263. doi: 10.1080/0142159X.2018.1427222.
Van Hell EA, Kuks JBM, Borleffs JCC, Cohen-Schotanus J. Alternating skills training and clerkships to ease the transition from preclinical to clinical training. Med Teach. 2011;33(12):e689-96. doi: 10.3109/0142159X.2011.611837.
Radcliffe C, Lester H. Perceived stress during undergraduate medical training: A qualitative study. Med Educ. 2003 Jan;37(1):32-8. doi: 10.1046/j.1365-2923.2003.01405.x.
Conroy DE, Elliot AJ. Fear of failure and achievement goals in sport: Addressing the issue of the chicken and the egg. Anxiety, Stress, & Coping, 2004 Sep;17(3):271-285. doi:10.1080/1061580042000191642.
Martin AJ, Marsh HW. Fear of failure: Friend or foe? Aust Psychol. 2003 Mar;38(1):31-38.
doi:10.1080/00050060310001706997.
Sarikaya O, Civaner M, Kalaca S. The anxieties of medical students related to clinical training. Int J Clin Pract. 2006 Nov;60(11):1414-8. doi: 10.1111/j.1742-1241.2006.00869.x.
Saipanish R. Stress among medical students in a Thai medical school. Med Teach. 2003 Sep;25(5):502-6. doi: 10.1080/0142159031000136716.
Yeniçeri N, Mevsim V, Özçakar N, Özan S, Güldal D, Başak O. Tıp eğitimi son sınıf öğrencilerinin gelecek meslek yaşamları ile ilgili yaşadıkları anksiyete ile sürekli anksiyetelerinin karşılaştırılması. DEU Tıp Derg. 2007;21(1):19-24.
Clance PR, Imes SA. The imposter phenomenon in high achieving women: Dynamics and therapeutic intervention. Psychotherapy: Theory, Research & Practice. 1978;15(3):241–247. doi.10.1037/h0086006.
Harvey JC. The Impostor phenomenon and achievement: A failure to internalize success. Unpublished Doctoral Dissertation, Temple University. [Internet]. 1981. [12 Temmuz 2025’te alıntılandı]. Erişim adresi: https://www.proquest.com/docview/303035505?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true&sourcetype=Dissertations%20&%20Theses
doi:10.1037/t01755-000.
APA Dictionary of Psychology. [Internet]. 2018. [12 Temmuz 2025’te alıntılandı]. Erişim adresi: https://dictionary.apa.org/impostor-phenomenon
Levant B, Villwock JA, Manzardo AM. Impostorism in third-year medical students: an item analysis using the Clance impostor phenomenon scale. Perspect Med Educ. 2020 Apr;9(2):83-91. doi: 10.1007/s40037-020-00562-8.
Henning K, Ey S, Shaw D. Perfectionism, the impostor phenomenon and psychological adjustment in medical, dental, nursing and pharmacy students. Med Educ. 1998 Sep;32(5):456-64. doi: 10.1046/j.1365-2923.1998.00234.x.
Oriel K, Plane MB, Mundt M. Family medicine residents and the impostor phenomenon. Fam Med. 2004 Apr;36(4):248-52.
Seritan AL, Mehta MM. Thorny laurels: The impostor phenomenon in academic psychiatry. Acad Psychiatry. 2016 Jun;40(3):418-21. doi: 10.1007/s40596-015-0392-z.
Clance, PR. The impostor phenomenon: When success makes you feel like a fake. Bantam Books. [Internet]. 1986. [12 Temmuz 2025’te alıntılandı]. Erişim adresi: https://scholar.google.com/scholar_lookup?title=The%20impostor%20phenomenon:%20when%20success%20makes%20you%20feel%20like%20a%20fake&author=PR%20Clance&publication_year=1985&.
Chrisman SM, Pieper WA, Clance PR, Holland CL, Glickauf-Hughes C. Validation of the Clance Impostor Phenomenon Scale. J Pers Assess. 1995 Dec;65(3):456-67. doi: 10.1207/s15327752jpa6503_6.
Şahin EE, Uslu Gülşen F. Clance Impostor Phenomenon Scale (CIPS): Adaptation and validation in Turkish university students. Psycho-Educational Research Reviews, 2022 Apr;11(1):270-282. doi:10.52963/PERR_Biruni_V11.N1.17.
Dinç Y. Tıp fakültesi öğrencilerinde impostor fenomeni ve mükemmelliyetçilik ile ilişkisi: Kesitsel çalışma. Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Konya. [Internet]. 2023. [12 Temmuz 2025’te alıntılandı]. Erişim adresi: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://acikerisim.erbakan.edu.tr/server/api/core/bitstreams/112eb451-ef47-4cfe-afc9-0180887852b4/content
Clance PR. The Impostor Phenomenon: Overcoming the fear that haunts your success. Peachtree Pub Limited. [Internet]. 1985. [12 Temmuz 2025’te alıntılandı]. Erişim adresi: The impostor phenomenon : overcoming the fear that haunts your success : Clance, Pauline Rose : Free Download, Borrow, and Streaming : Internet Archive doi:10.1037/t11274-000.
Kristoffersson E, Boman J, Bitar A. Impostor phenomenon and its association with resilience in medical education – a questionnaire study among Swedish medical students. BMC Med Educ. 2024 Jul 19;24(1):782. doi:10.1186/s12909-024-05788-2.
Alzufari Z, Makkiyah R, Alowais A, Almazrouei A, Abu Ali AKA, Alnaqbi A, et al. Prevalence of imposter syndrome and its risk factors among University of Sharjah Medical Students. Cureus. 2024 Mar 27;16(3):e57039. doi:10.7759/cureus.57039.
Villwock JA, Sobin LB, Koester LA, Harris TM. Impostor syndrome and burnout among American medical students: a pilot study. Int J Med Educ. 2016 Oct 31;7:364-369. doi:10.5116/ijme.5801.eac4.
Holliday AM, Gheihman G, Cooper C, Sullivan A, Ohyama H, Leaf DE, et al. High prevalence of imposterism among female Harvard medical and dental students. J Gen Intern Med. 2020 Aug;35(8):2499-2501. doi:10.1007/s11606-019-05441-5.
Alsaleem L, Alyousef N, Alkaff Z, Alzaid V, Alotaibi R, Shaik SA. Prevalence of self-esteem and imposter syndrome and their associated factors among king saud university medical students. Journal of Nature and Science of Medicine. 2021 Jul;4:226. doi:10.4103/jnsm.jnsm_167_20.
Bravata DM, Watts SA, Keefer AL, Madhusudhan DK, Taylor KT, Clark DM, et al. Prevalence, predictors, and treatment of impostor syndrome: a systematic review. Vol. 35, Journal of General Internal Medicine. Springer; 2020. p. 1252–75.
Kumar S, Kailasapathy P, Sedari Mudiyanselage A. It’s my luck: impostor fears, the context, gender and achievement-related traits. Personnel Review. 2020 Apr;35(4):1252-1275. doi:10.1007/s11606-019-05364-1.
Planalı GÖ.2023. Kadınlardaki gerçek ve stratejik sahtekâr fenomeninin başarı ve başarısızlık sosyal temsilleri üzerinden incelenmesi. Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, Doktora Tezi. [Internet]. 2023. [12 Temmuz 2025’te alıntılandı]. Erişim adresi: acikerisim.uludag.edu.tr/server/api/core/bitstreams/ac7c1fd0-b873-440d-bc3b-5e14745ad7d9/content
Thomas M, Bigatti S. Perfectionism, impostor phenomenon, and mental health in medicine: a literature review. Int J Med Educ. 2020 Sep 28;11:201-213. doi:10.5116/ijme.5f54.c8f8.
Paluska SA, Schwenk TL. Physical activity and mental health: Current concepts. Vol. 29, Sports Medicine. 2000 Mar;29(3):167-80. doi:10.2165/00007256-200029030-00003.
Rahmati M, Lee S, Yon DK, Lee SW, Udeh R, McEvoy M, et al. Physical activity and prevention of mental health complications: An umbrella review. Vol. 160, Neuroscience and Biobehavioral Reviews. 2024 May;160:105641. doi:10.1016/j.neubiorev.2024.105641.
Biddle SJH, Asare M. Physical activity and mental health in children and adolescents: A review of reviews. Vol. 45, Br J Sports Med. 2011 Sep;45(11):886-95. doi:10.1136/bjsports-2011-090185.
Erekson DM, Larsen RA, Clayton CK, Hamm I, Hoskin JM, Morrison S, et al. Is the measure good enough? Measurement invariance and validity of the Clance Imposter Phenomenon Scale in a university population. Psychol Rep. 2024 Aug;127(4):1984-2004. doi:10.1177/00332941221139991.
Macinnis CC, Nguyen P, Buliga E, Boyce MA. Cross-socioeconomic class friendships can exacerbate imposturous feelings among lower-ses students. J Coll Stud Dev. 2019 Sep;60:595-611.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 HALK SAĞLIĞI ARAŞTIRMA VE UYGULAMALARI DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
