Üniversite öğrencilerinin Human Papilloma Virus (HPV) ve HPV aşısı hakkındaki tutumları ve bilgi düzeyleri
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.11047068Anahtar Kelimeler:
HPV, Bilgi, Tutum, Cinsel SağlıkÖzet
Human Papilloma Virus (HPV) cinsel yolla bulaşan yaygın enfeksiyonlardan biridir. Serviks kanseri, genital siğil ve penis kanseri başta olmak üzere birçok hastalığa yol açar. Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin HPV enfeksiyonuna - HPV aşısına yönelik bilgi ve tutumlarını belirlemek, HPV bilgi düzeylerini etkileyecek faktörleri tespit etmektir. Araştırmada çeşitli üniversitelerin ön lisans, lisans ve lisansüstü eğitim basamaklarında öğrenim gören 275 öğrenciye Google Forms üzerinden dört bölümden oluşan anket uygulanmıştır. Anketin ilk kısmında katılımcıların sosyo-demografik özelliklerini belirlemeyi hedefler. İkinci kısım HPV ve HPV aşısı hakkındaki genel bilgi düzeyini ölçer. Üçüncü kısım ise HPV enfeksiyonunun yayılmasına neden olabilecek riskli cinsel davranışlara yönelik sorular bulunmaktadır. Dördüncü kısım üniversite öğrencilerinin HPV ve HPV aşısına yönelik tutumlarını belirlemeyi amaçlar. Tutum sorularına geçerlilik güvenilirlik analizleri yapılmış ve 11 soru elenmiş olup 9 soru değerlendirmeye alınmıştır. Araştırmada Jamovi ve SPSS 26.0 programları kullanılmıştır. Araştırma katılımcılarının %18,2’si ilk cinsel ilişkisini 18 yaş veya altında yaşamıştır, %4,7’si çok partnerli ilişki yaşıyordur, %22,2’si HPV’nin ne olduğunu bilmiyordur, %67,3’ü cinsel sağlık eğitimi almamıştır. Katılımcıların %84,7’si HPV’nin aşısı olduğunu duymuşlardır ancak yalnızca %10,2’lik kısmı Türkiye’de bulunan aşı çeşitlerinden (İlaç Firması 1, İlaç Firması 2) haberdardır ve yalnızca %9,5’i aşı olmuştur. Araştırmanın katılımcıları ile gerçekleştirilen uygulama sonucunda elde edilen verilere açıklayıcı faktör analizi (AFA) uygulanmıştır. Analiz sonucunda madde toplam korelasyonu 0,3’ün altında altında olan maddeler çıkarılmış, 9 maddeli form elde edilmiştir. Araştırmada HPV bilgi puanında anlamlı fark yaratan 7 faktör, HPV tutumunda anlamlı fark yaratan 4 faktör görülmüştür. HPV tutumu HPV bilgisini anlamlı derecede etkilemiştir. Cinsel sağlık eğitimi almak hem HPV bilgi düzeyi hem de HPV tutumunu etkilemiştir. Kişilerin HPV hakkındaki bilgilere daha çok internet sayesinde ulaştıkları bu yüzden bilgi düzeylerinin cinsel yolla bulaşan hastalıklar hakkında konuşma tutumundan etkilenmediği fark edilmiştir. Ayrıca 5 faktörün HPV aşısı olmayı etkilediği bulunmuştur. Genç yetişkinlerin cinsel sağlıklarını koruma becerilerini geliştirmeye yönelik eğitimlerin planlanmasında bilgi edinmeyi etkileyen faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Bu faktörlerin işaret ettiği eksikliklere yoğunlaşan basılı veya dijital kaynakların ve eğitim programlarının hazırlanması gelecekte ortaya çıkabilecek hastalıkların önüne geçmek için gereklidir.
Referanslar
Ceyhan M. İnsan Papilloma Virusu (HPV) Aşısı Uygulamasında Ülkemizde Mevcut Problemler. ANKEM Dergisi 2007; 21(Ek2): 102-104.
World Health Organization. Cervical cancer (Fact sheets). Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/fact sheets/detail/cervical-cancer Erişim tarihi:16.02.2022
Deniz Ü., Tüfekci A., Önder Ö.R. Öğretmen Adaylarının Cinsellik Konusundaki Tutumlarının Cinsiyet ve Cinsel Deneyimlerine Göre İncelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi. 2013;5(9).
Giray H., Kılıç B. Bekar Kadınlar ve Üreme Sağlığı. Sted. 2004;13(8):286-289.
Kaya F., Serin Ö., Genç A. Eğitim Fakültesi Birinci Sınıf Öğrencilerinin Cinsel Yaşamlarına İlişkin Yaklaşımlarının Belirlenmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2007;6(6):441-448.
Kılıç D., Dolma E., Güney İ. Knowledge Level and Attitude for Human Papillomavirus (HPV) Infection and HPV Vaccines Among Medical School Students. Journal of Contemporary Medicine. 2020;10(3):394-398. doi:10.16899/jcm.733236.
Kızılca Çakaloz D., Öztürk G., Çoban A. Ebelik Öğrencilerinin Servikal Kanser ve Hpv Aşısı Hakkında Bilgi ve Düşüncelerinin Belirlenmesi. Adnan Menderes Üniveristesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2018;2(2):55-64.
Emre N., Özşahin A., Edirne T. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Human Papilloma Virüs Enfeksiyonu ve Aşısı Hakkında Bilgi Düzeyleri. Eurasian Journal of Family Medicine. 2020;9(1):42-50. doi:10.33880/ejfm.2020090106
Babaoğlu AB, Tekindal M, Büyükuysal MÇ, Tözün M, Elmalı F, Bayraktaroğlu T, Tekindal MA. Epidemiyolojide Gözlemsel Çalışmaların Raporlanması: STROBE Kriterlerinin Türkçe Uyarlaması. Med J West Black Sea. 2021;5(1):86-93.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. Multivariate Data Analysis. The UK, Harlow: Pearson Education Limited; 2014.
Warner, R. M. Applied statistics, from bivariate through Multivariate Tecniques. The USA: SAGE Publications, Inc; 2008.
Büyüköztürk, Ş. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem; 2013.
Kaiser, H. F., & Rice, J. (1974). Little Jiffy, Mark IV. Educational and Psychological Measurement. 1974;34: 111-117. doi:10.1177/001316447403400115
Field, A. Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics. The USA: Sage; 2018.
Nunnally, J. C., & Bernstein, I. H. The Assessment of Reliability. Psychometric Theory. 1994;3:248-292.
Yemenoğlu H., Köse O. Diş Hekimliği Öğrencilerinin Human Papilloma Virus Hakkındaki Bilgi Düzeyinin Değerlendirilmesi. Osmangazi Tıp Dergisi Ağız Kanserleri Özel Sayısı. 2020;96-102. doi:10.20515/otd.771726
Şahin R. A., Şahin M. A., Şenel U. Üniversite Öğrencilerinin Human Papilloma Virüsü ve Aşısı İle İlgili Bilgi, Tutum Ve Davranışları. Sağlık Bilimleri Dergisi 2022; 31(1): 1-8. doi:10.34108/eujhs.794249
Başlı M., Aksu H.,Toptaş B. Bir Üniversitede Öğrenim Gören Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Human Papilloma Virüs ve Hpv Aşısı İle İlgili Bilgi Ve Görüşleri. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;1:1-17.
Unutkan A., Yangın H. B.(2016). Üniversite Öğrencilerinin Human Papilloma Virus Aşısına İlişkin Bilgi ve Görüşlerinin Değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2016;15(2):151. doi: 10.5455/pmb.1-1436515769
Turhan Çakır A., Porsuk İ., Çalbıyık F. Üniversite Öğrencilerinin HPV, HPV Tarama Testi ve HPV Aşısına İlişkin Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi: Kesitsel Bir Çalışma. Medical Journal of West Black Sea. 2021;5(3): 472-480 doi: 10.29058/mjwbs.974567
World Health Organization. Cervical Cancer. Key Facts (17 Kasım 2023). Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cervical-cancer Erişim tarihi: 30.11.2023
Avcı G. A., Bozdayı G. İnsan Papilloma Virüsü. Kafkas Journal of Medical Sciences. 2013; 3(3):136-144.
doi: 10.5505/kjms.2013.52724
Kırmızıtoprak E., Şimşek Z. Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar ve Güvenli Cinsel Yaşam Konusunda Gençlerin Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2011; 10 (04): 463-47
Yurtsev E. (2011). Ergen Kızlar ve Annelerinin HPV Aşısına İlişkin Bilgi ve Görüşleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi,Aydın.
Çelik P. (2018). HPV Aşısı Hakkında Ailelerin Bilgi, Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi (Yayınlanmamış tıpta uzmanlık tezi). Yıldırım Beyazıt Üniversitesi,Ankara.
Best A., Thompson E., Adamu A. Examining the Influence of Religious and Spiritual Beliefs on HPV Vaccine Uptake Among College Women. Journal of Religion and Health. 2019;58, 2196-2207.
Başlı M., Aksu H., Toptaş B., Bir Üniversitede Öğrenim Gören Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Human Papilloma Virüs ve Hpv Aşısı İle İlgili Bilgi ve Görüşleri. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;1:1-17.
Güneri C. Ö., Dadak A.,Küçük İ. Üniversite Öğrencilerinin Human Papilloma Virüs İlişkili Servikal Kanserden Korunmaya Yönelik Tutumları ve Ölçümü. Journal of Social And Analytical Health. 2022;2(3):269-277. doi:10.5281/zenodo. 7107030
Karabulutlu Ö.,Kılıç M. Üniversite Öğrencilerinin Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakkındaki Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011;14(2):39-45.
P.S.Murray. Viroloji. In: Patrick R.Murray, Ken S.Rosenthal, Michael A.Pfaller. Tıbbi Mikrobiyoloji. 7.Baskı. Elsevier. USA 2016. pp 446-447
P.S.Murray. Viroloji. In: Patrick R.Murray, Ken S.Rosenthal, Michael A.Pfaller. Tıbbi Mikrobiyoloji. 7.Baskı. Elsevier. USA 2016. pp 450
P.S.Murray. Viroloji. In: Patrick R.Murray, Ken S.Rosenthal, Michael A.Pfaller. Tıbbi Mikrobiyoloji. 7.Baskı. Elsevier. USA 2016. Pp447-448
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 HALK SAĞLIĞI ARAŞTIRMA VE UYGULAMALARI DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
