Türkiye'de il sağlık müdürü ve halk sağlığı hizmetleri başkanının halk sağlığı uzmanı olma durumu: Kısa rapor
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.13840697Anahtar Kelimeler:
Halk Sağlığı Uzmanı, İl Sağlık Müdürü, Sağlık YönetimiÖzet
Halk sağlığı uzmanlığı eğitimi, İl Sağlık Müdürlüğü ya da Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı dahil olmak üzere sağlık hizmeti sunan tüm sağlık kurumlarında yönetici olarak görev alabilecek özellik ve nitelikte uzman hekim yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Halk sağlığı uzmanları bu kurumlarda yönetici olarak çalışabilirken ayrıca araştırmacı, danışman ya da doğrudan hizmet sunan hekimler olarak da görev alabilmektedir. Bu tanımlayıcı çalışma da il sağlık müdürlüklerinin kurumsal internet sitelerinde mevcut olan İl Sağlık Müdürünün ve Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanının tanımlayıcı bilgileri değerlendirildi. Verilerin analizinde Office 2016-Excel programı kullanıldı. İl Sağlık Müdürlerinin %97,5’i (n=79) erkektir. Unvanlarına göre %43,3’ü (n=35) uzman hekim ve %42’si (n=34) pratisyen hekim ve kalan %14,7’si (n=12) ise öğretim üyesidir. Tüm müdürler arasında uzmanlık alanlarına göre %9,9 (n=8) ile ilk sırada Acil Tıp uzmanlığı bulunmaktadır. Yalnızca bir ilde, il sağlık müdürünün halk sağlığı uzmanı (Dr. Öğretim Üyesi) olduğu tespit edilmiştir. Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlarının %75,3’i erkektir. Unvanlarına göre %60,5’i (n=49) pratisyen hekim ve %32,1’si (n=26) uzman hekim, %5’i (n=4) öğretim üyesi ve 1’i diş hekimi 1’i ebedir. Tüm başkanlar arasında, uzmanlık alanlarına göre %13,6 (n=11) ile ilk sırada Halk Sağlığı uzmanları bulunmaktadır. 11 halk sağlığı uzmanının (2’si PhD) 1’i Doç. Dr., 1’i Dr. Öğr. Üyesidir. İl Sağlık Müdürü ve Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlarının çoğunlukla pratisyen hekim olduğu görülmüştür. Halk sağlığı uzmanlarının çalışma alanları dışında görevlendirilmeleri önlenmelidir.
Referanslar
Oztek Z. Public health specialists: occupational description in Turkey. Cahiers de sociologie et de demographie medicales. 2010 [08.09.2024]; 50(4): 433-444
CDC Foundation. Why Is Public Health Important? (Şu adresten erişilebilir: https://www.cdcfoundation.org/what-public-health) [08.09.2024]
Tıpta Uzmanlık Kurulu Müfredat Oluşturma ve Standart Belirleme Sistemi (TUKMOS). Halk Sağlığı Uzmanlık Eğitimi Çekirdek Müfredatı. 11.09.2019 (Şu adresten erişilebilir: https://halksagligiyeterlik.org/halk-sagligi-uzmanlik-egitimi-cekirdek-mufredati/) [08.09.2024]
Kılıç B, Çamur D, Erbaydar T. Halk Sağlığı Uzmanlarının İstihdamı. İçinde: Kılıç B, Erbaydar T, Çamur D (Eds). Türkiye’de Halk Sağlığının Yüzyılı ve Geleceği. Birinci baskı. Halk Sağlığı Uzmanları Derneği. Ankara 2023. ss 1-13.
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2022. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü. (Şu adresten erişilebilir:https://www.saglik.gov.tr/TR-84930/saglik-istatistikleri-yilliklari.html) [08.09.2024]
Gümüş M. Sağlık Bakanlığında Çalışan Halk Sağlığı Uzmanlarının Dağılımı. Sağlık Bakanlığında Çalışan Halk Sağlığı Uzmanları Derneği. Ankara 2021
Halk Sağlığı Uzmanlarının Sağlık Bakanlığı Kadrolarında İstihdamı ve Yöneticilik Durumu Raporu. HASUDER Sağlık Politikaları ve İstihdam Çalışma Grubu. Eylül 2022. (Şu adresten erişilebilir: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://hasuder.org/Duyurular/EkIndir/8829b13c-0954-c6c2-4baf-3a06ac045b27) [08.09.2024]
TÜİK. İstatistiklerle Kadın, 2023. (Şu adresten erişilebilir: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Kadin-2023-53675#:~:text=T%C3%9C%C4%B0K%20Kurumsal&text=Adrese%20Dayal%C4%B1%20N%C3%BCfus%20Kay%C4%B1t%20Sistemi,1'ini%20ise%20erkekler%20olu%C5%9Fturdu.) [08.09.2024]
Sağlık Bakanlığı Personelinin Unvan, Cinsiyet, Yaş Bazında Dağılımı! (Şu adresten erişilebilir: https://www.saglikpersonelihaber.net/saglik-bakanligi-personelinin-unvan-cinsiyet-yas-bazinda-dagilimi#) [08.09.2024]
Pérez-Sánchez, S., Madueño, S. E., & Montaner, J. Gender Gap in the Leadership of Health Institutions: The Influence of Hospital-Level Factors. Health equity. 2021 [08.09.2024]; 5(1): 521-525. https://doi.org/10.1089/heq.2021.0013
McDonagh KJ, Bobrowski P, Hoss MAK, Paris NM, Schulte M. The Leadership Gap: Ensuring Effective Healthcare Leadership Requires Inclusion of Women at the Top. Open J Leadersh. 2014 [08.09.2024]; 3(2): 720-726. https://doi.org/10.4236/ojl.2014.32003
Lantz P. M. Gender and leadership in healthcare administration: 21st century progress and challenges. Journal of healthcare management / American College of Healthcare Executives. 2008 [08.09.2024]; 53(5): 291-303.
Talib, Z., Burke, K. S., & Barry, M. Women leaders in global health. The Lancet. Global health. 2017 [08.09.2024]; 5(6): e565–e566. https://doi.org/10.1016/S2214-109X(17)30182-1
Health at a Glance 2023 OECD Indıcators. Şu adresten erişilebilir: https://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/health-at-a-glance-2023_7a7afb35-en
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 HALK SAĞLIĞI ARAŞTIRMA VE UYGULAMALARI DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.