Manisa’da kentsel ve yarıkentsel bölgelerde yaşayan 18-64 yaş arası kadınlarda olası depresyon sıklığı ve etkileyen faktörler
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17037158Anahtar Kelimeler:
Depresyon, Beck Depresyon Ölçeği, KadınÖzet
Araştırmanın amacı Manisa’da kentsel/ yarı kentsel iki bölgede 18-64 yaş arası kadın bireylerde depresif durumu değerlendirmek ve etkileyen faktörleri saptamaktır. Kesitsel tipteki araştırma Nisan 2025’de Manisa’da rastgele seçilen 1 kentsel ve 2 yarıkentsel mahallede yaşayan 18-64 yaş arası kadınlarda yürütülmüştür. Örnek büyüklüğü 270 kişi olarak belirlenmiştir. Araştırmaya girecek kişiler küme örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Çalışmanın bağımlı değişkeni 18-64 yaş arası kadınların olası depresyon düzeyidir. Katılımcıların olası depresyon düzeyi, Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ile değerlendirilmiştir. Çalışmanın bağımsız değişkenleri bireylerin yaş, eğitim düzeyi, medeni durum, çocuk, gelir düzeyi gibi sosyodemografik özellikleri, kronik hastalık durumu, göç durumu, daha önce tanı almış ruhsal hastalık varlığı, evde bakıma muhtaç kişi varlığı, çalışma durumu, engel durumu gibi faktörlerdir. Veriler tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare testi kullanılarak değerlendirilmiştir. Çok değişkenli analizde lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. Çalışmamızda, 18-64 yaş arası yetişkinlerin BDÖ’ye göre %35,4’ünün depresif belirti varlığına sahip olduğu bulunmuştur. Çok değişkenli analizlerde sağlığından memnun olmama, eşiyle ve arkadaşlarıyla kötü ilişkisi olma, son 6 ayda kötü/üzücü olay yaşamış olmanın depresif belirti sıklığını arttırdığı saptanmıştır. Araştırma grubunun depresif belirti sıklığı literatüre göre daha yüksek saptanmıştır. Çok değişkenli analiz sonuçlarına göre kadınlarda sosyal desteğin sağlanmasının depresyonu önleyebilecek en önemli etken olduğu saptanmıştır. Bu destek birinci basamak sağlık hizmetleri, sağlıklı hayat merkezleri aracılığıyla multidisipliner bir yaklaşımla sunulabilir.
Referanslar
World Health Organization [Internet]. Depressive Disorder (Depression). [Erişim tarihi: 31 Mart 2023]. Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression.
Albert PR. Why is depression more prevalent in women?. J Psychiatry Neurosci. 2015;40(4):219-21. doi:10.1503/jpn.150205.
Aydın K, Yıldız NG, Aydın HZ et al. Türkiye’de Depresif Belirtilerin Yaygınlığı ve İlişkili Etmenler: 2016 ve 2019 Türkiye Sağlık Araştırması Sonuçları. Türk Psikiyatri Dergisi. 2025;36(1):204-215. doi:10.5080/u27341.
Önen FR, Kaptanoğlu C, & Seber G. Kadınlarda depresyonun yaygınlığı ve risk faktörlerle ilişkisi. Kriz Dergisi. 1995;3(1):88-103. doi:10.1501/Kriz_0000000104.
Taşkıran Tepe H, Özmete, E. Kadınlarda bağlanma ve ruh sağlığı arasındaki ilişkinin sosyal hizmet bakış açısıyla değerlendirilmesi. Toplum Ve Sosyal Hizmet. 2019;30(3):866-888. doi:10.33417/tsh.622578.
Özcan H, Uzun S. Aile içi şiddetin kadın sağlığı üzerindeki etkileri. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2023;7(1):25-37. doi:10.46237/amusbfd.1057070.
Özyurt BC, Deveci A. Manisa’da kırsal bir bölgedeki 15-49 yaş evli kadınlarda depresif belirti yaygınlığı ve aile içi şiddetle ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2011;22(1):10-16. doi: 10.5080/u6350.
Beck AT, Ward CH, Mendelson M, Mock J, Erbaugh J. An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry. 1961;4:561-571. doi:10.1001/archpsyc.1961.01710120031004.
Hisli N. Beck Depresyon Envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi. 1989;7(23):3-13.
Okyay P, Atasoylu G, Önde M, Dereboy Ç. ve Beşer E. Kadınlarda yaşam kalitesi anksiyete ve depresyon belirtilerinin varlığında nasıl etkileniyor? Kesitsel bir alan çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi. [İnternet].2012;23(3):178-188. https://www.turkpsikiyatri.com/PDF/C23S3/178-188.pdf.
Yıldız NG, Aydın K, Aydın HZ, Phiri YVA, Yıldız, H. Türkiye’de depresyonun yaygınlığı ile ilişkili faktörler: nüfusa dayalı bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi. 2024;35(3):167–177. doi:0.5080/u27179.
Taşgın C, Öner C, Temiz HE, Çetin H, Şimşek EE. İstanbul’da bir aile sağlığı merkezine kayıtlı 18–49 yaş kadınlarda depresyon görülme sıklığı ve ilişkili faktörler. İGÜSABDER. [İnternet]. 2021;14:258–269. https://dergipark.org.tr/tr/pub/igusabder/issue/64748/916681.
Gündüz, E. (2012). Adana ili Havutlu bölgesinde 15–49 yaş kadınlardaki depresif belirtilerin sıklığı ve etkileyen faktörler. (Yayınlanmamış uzmanlık tezi). Çukurova Üniversitesi,Adana.
Yıldız NG, Aydın K, Aydın HZ, Phırı YVA, Yıldız H. Türkiye’de Depresyonun Yaygınlığı ile İlişkili Faktörler: Nüfusa Dayalı Bir Çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi, 2024;35(3):167−177. doi:10.5080/u27179.
İskender H, Dokumacıoğlu E, Kanbay Y, Kılıç N. Üniversite öğrencilerinde sağlıklı yaşam ve depresyon puan düzeyleri ile ilgili faktörlerin belirlenmesi. ACU Sağlık Bilimleri Dergisi. [İnternet]. 2018;9(4):414–423. http://journal.acibadem.edu.tr/en/pub/issue/61322/914608#article_cite.
Lue BH, Chen LJ, Wu SC. Health, financial stresses, and life satisfaction affecting late-life depression among older adults: a nationwide, longitudinal survey in Taiwan. Arch Gerontol Geriatr. 2010;50(Suppl 1):34-38. doi: 10.1016/S0167-4943(10)70010-8.
Eker H, Taş İ, Anlı G. Üniversite öğrencilerinde psikolojik sağlamlik ile yaşamin anlami ve algilanan sosyal destek arasindaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2020;19(39):1182-1199. doi:10.46928/iticusbe.786008.
Chen P, Harris KM. Association of positive family relationships with mental health trajectories from adolescence to midlife. JAMA Pediatr. 2019;173(12):e193336. doi:10.1001/jamapediatrics.2019.3336
Shi Y, Whisman MA. Marital satisfaction as a potential moderator of the association between stress and depression. J Affect Disord. 2023;327:155-158. doi: 10.1016/j.jad.2023.01.093.
Özgönül Ö, Ümmet D. Ruh sağlığı uzmanlarının duygu ifadesi ve danışma öz yeterliklerinin iyi oluşlarına olan etkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2020;12:70-81. doi:10.18863/pgy.722104.
Akalın A, Arıkan Ç. 15-49 yaş grubu kadinlarda aile içi şiddet sikliği ve şiddetin depresyona etkisi. Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(2):1-10.
Karakoç B, Gülseren L, Çam B, Gülseren Ş, Tenekeci N, Mete L. Depresyonu olan kadınlarda aile içi şiddetin yaygınlığı ve ilişkili etkenler. Nöropsikiyatri Arşivi. 2015;52(4): 324-330.
Almiş B, Kütük E, Gümüştaş F, Çelik M. Kadınlarda ev içi şiddet için risk faktörleri ve ev içi şiddete uğrayan kadınlarda ruhsal bozulmanın belirleyicileri. Nöropsikiyatri Arşivi. 2018;55(1):67-72. doi:10.29399/npa.19355s.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 HALK SAĞLIĞI ARAŞTIRMA VE UYGULAMALARI DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
