Halk sağlığı ve sosyal sorumluluk çalışmaları
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.13840335Anahtar Kelimeler:
Halk Sağlığı, Sosyal Sorumluluk, Araştırma, UygulamaÖzet
Sosyal sorumluluk çalışmaları bireysel ve/veya kurumsal düzeyde sürdürülebilmektedir. Çalışmalarda birey ve toplum yararının sağlanabilmesi için karşılanması gereken bazı ilkeler vardır. Çalışmaların şeffaflığı, hesap verilebilirliği, izleme ve değerlendirme olanaklarının olması öne çıkan ilkeler arasındadır. Bu ilkeler halk sağlığının genel perspektifinin yanı sıra halk sağlığının bireye ve topluma yönelik hedefleri ile de uyumludur. Çalışmaların bilimsel bakış açısıyla da sürdürülmesi belirtilen ilkelerin karşılanmasına olanak sağlar. Bu makale içeriğinde sosyal sorumluluk çalışmalarının halk sağlığı içindeki yeri, dikkat edilmesi gereken konular ve birey ve toplum yararının sağlanması için önerilerin geliştirilmesi amaçlanmıştır.
Referanslar
Warshawski S. First-year nursing students' perceptions of health activism and social responsibility - A cross sectional study. Nurse Educ Today. 2024 Jan;132:106019. doi: 10.1016/j.nedt.2023.106019.
EU, [Erişim tarihi: 02 Ağustos 2024]. Erişim adresi: https://single-market-economy.ec.europa.eu/industry/sustainability/corporate-sustainability-and-responsibility_en
Dănescu T, Popa MA. Public health and corporate social responsibility: exploratory study on pharmaceutical companies in an emerging market. Global Health. 2020 Dec 10;16(1):117. doi: 10.1186/s12992-020-00646-4.
Aslan D. Sosyal Sorumluluk: Kavramsal Çerçeve. Sosyal Sorumluluk Kavramı ve Uygulamaları Kitabında (Aslan D, Ed, Karadağ F, Yrd. Ed). Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2020, pp 11-18.
González R, Sicuri E. Insights into social responsibility in global health. Wien Klin Wochenschr. 2010 Feb;122(3-4):59-61. doi: 10.1007/s00508-009-1294-4.
Türk Dil Kurumu, [Erişim tarihi: 02 Temmuz 2024]. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
Weed DL, McKeown RE. Science and social responsibility in public health. Environ Health Perspect. 2003 Nov;111(14):1804-8. doi: 10.1289/ehp.6198.
TTB Etik Bildirgeler Erişim adresi: [Erişim tarihi: 17 Temmuz 2024]. https://www.ttb.org.tr/kutuphane/etikbildirgeler2020.pdf pp 12, 13
Ball P. J Robert Oppenheimer and the social responsibility of science. Lancet. 2023 Aug 5;402(10400):441-442.
Signorelli C, Odone A, Ricciardi W, Lorenzin B. The social responsibility of public health: Italy's lesson on vaccine hesitancy. Eur J Public Health. 2019 Dec 1;29(6):1003-1004. doi: 10.1093/eurpub/ckz135.
Thomasson C. Physicians' social responsibility. Virtual Mentor. 2014 Sep 1;16(9):753-7. doi: 10.1001/virtualmentor.2014.16.09.oped1-1409.
Dhillon RS, Karan A. The responsibility and potential of public health. Lancet. 2020 Jan 4;395(10217):29. doi: 10.1016/S0140-6736(19)31911-7.
Bhugra D. Commentary: Social determinants, social discrimination, social justice, and social responsibility. Int J Epidemiol. 2017 Aug 1;46(4):1333-1335. doi: 10.1093/ije/dyx159.
Verweij M, Dawson A. The meaning of ‘public’ in ‘public health’. In: Dawson A, Verweij M, editors. Ethics, prevention, and public health. Oxford: Oxford University Press; 2007. pp. 13–29.
Azari R, Borisch B. What is public health? a scoping review. Arch Public Health. 2023 May 10;81(1):86. doi: 10.1186/s13690-023-01091-6.
Terris M. C.-E. A. Winslow: scientist, activist, and theoretician of the American public health movement throughout the first half of the twentieth century. J Public Health Policy. 1998;19(2):134-46; discussion 147-59. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9670699/.
Rabson SM. Alfred Grotjahn, Founder of Social Hygiene. Bull N Y Acad Med. 1936 Feb;12(2):43-58. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19311980/
Willich SN, Berghöfer A. George Wolff (1886-1952): spreading the legacy of Alfred Grotjahn to the United States. Am J Public Health. 2013 Dec;103(12):2202-3. doi: 10.2105/AJPH.2013.301365.
Lange KW. Celebrating public health lives: Rudolf Virchow. Public Health. 2021 Sep 7;198:290-291. doi: 10.1016/j.puhe.2021.07.024.
Marmot M. Social determinants of health inequalities. Lancet. 2005 Mar 19-25;365(9464):1099-104. doi: 10.1016/S0140-6736(05)71146-6.
Last J. Lessons learned and public health's political role: an interview with John Last. Can J Public Health. 2014 Nov 11;105(6):e460-1. doi: 10.17269/cjph.105.4355.
Prof. Nusret Fişek, Kitaplaşmamış Yazıları III, [Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024]. Erişim adresi: https://www.ttb.org.tr/n_fisek/kitap_3/39.html
UNESCO Milli Komisyon Raporu [Erişim tarihi: 02 Ağustos 2024]. Erişim adresi: https://www.unesco.org.tr/Pages/460/73/Biyoetik%20ve%20%C4%B0nsan%20Haklar%C4%B1%20Evrensel%20Bildirgesi
Tezcan S. Sosyal Sorumluluk Çalışmalarında Bilimsel Yaklaşım. Sosyal Sorumluluk Kavramı ve Uygulamaları Kitabında (Aslan D, Ed, Karadağ F, Yrd. Ed). Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2020, pp 33-38.
Low LL, Tong SF, Ang JY, Abdullah Z, Hamid MA, Risman MS, Wong YT, Jamalul-Lail NI, Chelladorai K, Tan YP, Tay YL, Nordin AA, Hss AS. Social responsibility perspective in public response to the COVID-19 pandemic: a grounded theory approach. BMC Public Health. 2022 Mar 9;22(1):469. doi: 10.1186/s12889-022-12819-4.
Burki TK. Tobacco industry capitalises on the COVID-19 pandemic. Lancet Respir Med. 2021 Oct;9(10):1097-1098. doi: 10.1016/S2213-2600(21)00361-1.
Girvalaki C, Mechili EA, Loghin CR, Filippidis FT. Social responsibility during the COVID-19 pandemic: Tobacco industry's trojan horse in Europe. Tob Prev Cessat. 2020 Jun 15;6:37. doi: 10.18332/tpc/123244.
Graen L. The smokescreen of tobacco industry's social responsibility strategies. Tobacco Prevention & Cessation. 2023;9(Supplement 2):A37. doi:10.18332/tpc/172657.
Hacettepe Üniversitesi Sosyal Sorumluluk Uygulama ve Araştırma Merkezi (HÜSSAM), [Erişim tarihi: 1Ağustos 2024]. Erişim adresi: https://hussam.hacettepe.edu.tr/
İstanbul Üniversitesi Sosyal Sorumluluk Uygulama ve Araştırma Merkezi [Erişim tarihi: 1Ağustos 2024]. Erişim adresi: https://sosyalsorumluluk.istanbul.edu.tr/tr/_
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 HALK SAĞLIĞI ARAŞTIRMA VE UYGULAMALARI DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
