Sağlıkta Şiddet Olaylarının Bir Tıp Fakültesi 3. ve 6. Sınıf Öğrencilerindeki Umutsuzluk Düzeylerine Etkisi
Sağlıkta Şiddetin Tıp Öğrencileri Üzerindeki Etkisi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17037221Anahtar Kelimeler:
Sağlıkta Şiddet, Beck Umutsuzluk Ölçeği, Kariyer PlanlamasıÖzet
Sağlıkta şiddete tanık olma öğrencilikten başlamakta, tıp öğrencileri de çalışan hekimler kadar şiddetten etkilenmektedir. Bu çalışmada, şiddet olaylarının ve medya içeriklerinin, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi dönem 3 ve 6 öğrencileri üzerindeki etkisini ve umutsuzluk düzeyleri ile ilişkisini incelemek amaçlanmıştır. Kesitsel tipte olan çalışmaya dönem 3’ten 135, dönem 6’dan 151 kişi katılmış, 25 soruluk anket ve Beck Umutsuzluk Ölçeği ile veri toplanmıştır. Analizler, SPSS 30 programıyla yapılmıştır. Katılımcıların %51,4’ü kadındır, yaş ortalaması 22,6±2,8’dir; yaşamları boyunca sağlık çalışanına yönelik %14,7’si fiziksel, %67,5’i sözel, %24,8’i psikolojik şiddete tanık olmuştur. Öğrencilerin %52,8’i medyanın şiddet haberlerini tarafsız yansıtmadığını, %59,8’i haberlerin şiddeti artırdığını, %57,7’si haberlerin kariyer planlarını etkilediğini düşünmektedir. Sağlıkta şiddetin nedenleri sorulduğunda; dönem 6’da “ülkenin sağlık politikaları” cevabı daha fazla işaretlenmiştir (p<0,001). “Sağlıkta şiddetin önlenmesi için en etkili yöntem” sorusuna her iki sınıfta da “daha sert yasal yaptırımlar” ifadesi en sık seçilmiştir (%68,9 ile %72,8). Ortalama ölçek skoru 7,2±4,7 olup sınıflar arasında fark yoktur (p=0,177). Dönem 6’da, haftada 3-5’ten çok şiddet haberine denk gelenler, ayda en fazla bir kez denk gelenlere göre yüksek skor alırken, dönem 3’te fark yoktur. İki sınıfta da şiddet haberlerinin kariyer planlamasını etkilediğini söyleyenler yüksek skora sahiptir. Dönem 3’te fiziksel şiddete tanık olanlar olmayanlardan 57,18 (6,04-540,97) kat, günde 1-2 saat Youtube kullananlar günde 1 saatten az kullananlardan 7,14 (2,06-24,77) kat, tıp tercihinden pişmanlık duyanlar duymayanlardan 17,28 (3,60-83,02) kat, şiddet haberleri kariyer planlamasını etkileyenler etkilemeyenlerden 5,83 (1,28-26,60) kat, yurtdışında daha fazla saygı göreceğini düşünenler düşünmeyenlerden 9,96 (1,03-96,16) kat yüksek skor almıştır (p<0,05). Dönem 6’da kronik/psikiyatrik hastalığı olanlar olmayanlardan 5,63 (1,87-16,94) kat, şiddetin nedeninin tedaviden memnuniyetsizlik olduğunu düşünmeyenler düşünenlerden 3,27 kat (1,39-7,72), şiddet nedeninin yeterince güvenlik önlemi olmaması olduğunu düşünenler düşünmeyenlerden 3,11 (1,09-8,88) kat, tıp tercihinden pişmanlık duyanlar duymayanlardan 4,74 (2,04-11,01) kat yüksek skor almıştır (p<0,05). Sonuçlar şiddet haberlerinin klinik dönem öğrencilerinin ruh sağlığı üzerinde olumsuz etkilere neden olabileceği, bu bağlamda uygun müdahalelerin geliştirilmesinin önemini göstermektedir. Tıp öğrencilerinin mesleki motivasyonlarını ve ruh sağlığını korumak için psikososyal destek programları geliştirilmeli, şiddetin önlenmesi için tedbirler artırılmalıdır.
Referanslar
Violence Prevention Alliance Approach [Internet]. https://www.who.int/groups/violence-prevention-alliance/approach Erişim tarihi: 11.07.2025.
Saines JC. Violence and aggression in A & E: recommendations for action. Accid Emerg Nurs. 1999 Jan;7(1):8-12. https://doi.org/10.1016/s0965-2302(99)80094-0
Yılmaz M, Tellioğlu M, Arıkan İ. Sağlıkta Şiddet: Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Mesleğe Bakışına Etkisi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021 Sep 5;6(3):404-12. https://doi.org/10.26453/otjhs.903129
Gürgül S, Şeker FB. Tıp fakültesi öğrencilerinin depresyon, anksiyete, umutsuzluk ve endişe düzeylerinin belirlenmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022 Aug 31;15(2):361-369. https://doi.org/10.26559/mersinsbd.1111159
Beck AT, Weissman A, Lester D, Trexler L. The measurement of pessimism. The Hopelessness Scale. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 1971;12 (6):861-865.
Seber G, Dilbaz N, Kaptanoğlu C, Tekin D. Umutsuzluk ölçeği: Geçerlilik ve güvenirliği. Kriz Dergisi, 1993;1(3):139-142.
Durak A, Palabıyıkoğlu R. Beck umutsuzluk ölçeği geçerlilik çalışması. Kriz Dergisi, 1994;2(2):311-319. https://doi.org/10.1501/Kriz_0000000071
Yeşilbaş H. A general overview of violence in healthcare. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2016;3(1):44-54. https://doi.org/10.5222/SHYD.2016.044
Hoşgör H, Türkmen İ. Bitmeyen Çile: Sağlıkta Şiddet (Medimagazin Haber Portalı Üzerinden Bir Araştırma). Izmir Democracy University Health Sciences Journal, 2021;4(2):192-211. https://doi.org/10.52538/iduhes.975708
Karaoğlu N, Demirbaş N. Hekim ve Hekim Adaylarının Hekime Yönelik Şiddet Algıları: Bir Ön Çalışma. Genel Tıp Dergisi. 2021 Jun 30;31(2):130-134. https://doi.org/10.15321/GenelTipDer.2021.299
İnanıcı S, Yardımcı G, Binatamir Yr, Yüksel RG. Tıp Fakültesi 5 ve 6. sınıf öğrencilerinin hekime yönelik şiddet deneyimlerinin, eğitim, hasta beklentisi ve başa çıkma stilleri ile ilişkisi. Tıp Eğitimi Dünyası. 2020 Aug 30;19(58):73-88. https://doi.org/10.25282/ted.535217
Tanalı G, Peker U, Çopur Ç, Şahin BC, Dalgıç B, Önel B, et al. Sağlıkta Şiddet: Bir Tıp Fakültesinin Öğrencilerinin Bakış Açısıyla Nedenleri, Etkileri ve Çözüm Önerileri. SOYD. 2022;3(1):1-10. https://doi.org/10.54247/SOYD.2022.42
Özdemir MA, Karabağ G. Hekime Yönelik Şiddetin Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Kariyer Seçimindeki Etkisi. The Bulletin of Legal Medicine. 2024 Dec 1;29(3):254-9. https://doi.org/10.17986/blm.1736
Tetik BK, Bağ HG, Paksoy N, Tural C, Gedik I, Sertkaya S. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi 1. ve 6. Sınıf Öğrencilerinin Gözünden Hekime Şiddet Nedenleri. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2018 December 1;(4);390-394. https://doi.org/10.31067/0.2018.61
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 HALK SAĞLIĞI ARAŞTIRMA VE UYGULAMALARI DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
